Stem tegen aantasting nationaliteitseis kapiteins! Stop teloorgang Nederlandse werkgelegenheid!

Dit is een belangrijk bericht voor de werkgelegenheid van Nederlandse zeevarenden. Wij vragen jouw urgente aandacht hiervoor. 

Jouw werkgelegenheid in gevaar!

Kapiteins aan boord van Nederlands gevlagde zeeschepen moeten Nederlanders zijn of andere Europeanen. Alleen met een vergunning van de commissies waar wij als Nautilus/FNV Waterbouw in zitten, mogen reders en waterbouwers varen met kapiteins uit andere landen. Zo hebben wij een vinger in de pap om ervoor te zorgen dat ook werkgelegenheid voor de Nederlanders blijft bestaan, dat stagiaires een plek krijgen en dat je kunt doorgroeien. 

De Minister van I&W wil via een wetswijziging de optie hebben om deze commissie te kunnen omzeilen en kapiteins uit andere landen toe te laten zonder vergunning. Dit zogenaamde  ‘haakje’ voor de minister is een belangrijk onderdeel van een groter wetsvoorstel. Hierover loopt tot 8 november a.s. een internetconsultatie.

Nautilus en FNV Waterbouw vinden dit een onacceptabele aanval op jullie werkgelegenheid. Wij gaan alle zeilen bij zetten om een uitholling van de nationaliteitseis voor kapiteins te voorkomen. Te beginnen met een stevige reactie op de internetconsultatie.

Hieronder volgt uitgebreide achtergrondinformatie. Nu eerst wat we van jullie vragen.

Oproep: reageer ook op de internetconsultatie!

Wij hebben jullie hulp ook nodig!

De nieuwe Wet bemanning zeeschepen is, inclusief het ‘haakje’ om de arbeidsmarkt voor kapiteins open te gooien, dus voorgelegd ter internetconsultatie. Iedereen kan reageren.

Dit is heel eenvoudig. Klik hier.

Wij vragen jullie om je reactie te geven over het voorstel tegen de nationaliteitseis. Het gaat om het nieuwe art. 18 lid 1 sub c van het wetsvoorstel, waarin wordt voorgesteld dat de minister kapiteins van andere landen mag toelaten.

Geef je reactie uiterlijk voor 8 november 2022. Daarna sluit de internetconsultatie!

In je reactie kun je aangeven dat jij niet wilt dat reders zonder vergunning kunnen varen met niet-Europese kapiteins. Omdat dit een aanval is op Nederlandse werkgelegenheid. Of dat je vindt dat artikel 18 lid 1 sub c uit het wetsvoorstel moet, en waarom. Het is het beste om dit in je eigen woorden te doen.

Dit kun je eventueel aanvullen met wat jij belangrijk vindt, wat je ervaringen zijn en welke trends je ziet. Denk aan:

• Werkgelegenheid
• Doorgroeimogelijkheden
• Stageplaatsen
• Scholing
• Concurrentie op arbeidsvoorwaarden
• Kwaliteit (gezag/onderhoud) aan boord van schepen
• Belang van bepaalde nationaliteiten
• Spanningen aan boord
• en al het andere wat jij vindt dat de minister moet weten.

Het ministerie zal alle reacties van de internetconsultatie meenemen in het verdere wetgevingstraject. Nu is dus het moment om je te laten horen! En vraag je collega’s om hetzelfde te doen! Reageer ook als je geen kapitein bent. Want straks ben jij ook aan de beurt!

 

Jouw werkgelegenheid in gevaar! Wij hebben jullie hulp ook nodig!

Nadere uitleg, nuttig om te lezen voordat je een reactie indient

Nationaliteitseis kapiteins

Al bijna 100 jaar geldt een nationaliteitseis voor kapiteins aan boord van Nederlands gevlagde zeeschepen. Uitsluitend kapiteins met de nationaliteit van Nederland of van een EU-/EER-land mogen dienst doen aan boord van onze schepen gelet op de bijzondere functie als gezagvoerder van het schip.

De kapitein heeft ‘burgemeestertaken’ zoals de handhaving van de openbare orde en veiligheid aan boord. De kapitein heeft ook bijzondere taken in oorlogstijd en ten tijde van crisis, gewapend conflict of oplopende spanning. Dit verlangt een bijzondere solidariteit met de vlaggenstaat.

Reders willen meer vrijheid

De reders zijn niet blij met de nationaliteitseis en de toetsing door een commissie. Zij willen ‘onbelemmerd ondernemen’ en de vrijheid hebben om kapiteins uit andere landen (met een lager, loon) in te zetten op Nederlandse gevlagde zeeschepen. Vanuit kostenoogpunt, internationale concurrentiepositie en vanwege krapte op de arbeidsmarkt.

Versoepeling nationaliteitseis

In 2003 werd de nationaliteitseis voor kapiteins verruimd. De vakbond heeft zich daar zwaar tegen verzet in het belang van jullie werkgelegenheid. Er is toen lang onderhandeld met het ministerie en met de KVNR over waarborgen. Uiteindelijk is een akkoord bereikt. We hebben het varen met niet Europese kapiteins toen helaas niet kunnen tegenhouden. Ter bescherming van de Nederlandse werkgelegenheid zijn toen wel toetsingscommissies in het leven geroepen.

Bescherming Nederlandse werkgelegenheid

Want in principe moet de overheid de Nederlandse arbeidsmarkt beschermen. Daarom zijn er in Nederland voor de meeste niet Europese werknemers werkvergunningen nodig. In de zeevaart geldt dat niet. In plaats daarvan is er zowel in de zeevaart als in de waterbouw een commissie bestaand uit de sociale partners. Voor elke kapitein uit een niet EU-/EER-land is een vergunning nodig van deze commissie. In de zeevaart zitten daar Nautilus en de reders in. In de waterbouw zijn dat FNV Waterbouw, CNV Vakmensen en de waterbouwbedrijven.

Deze commissies toetsen aan een aantal voorwaarden om de Nederlandse arbeidsmarkt te beschermen. Bijvoorbeeld dat reders die met kapiteins uit lage lonen landen varen ook Nederlandse stagiaires moeten aannemen en Europeanen laten doorgroeien zonder te moeten concurreren met zeevarenden uit lage lonen landen. Anders volgt een neerwaartse loonspiraal en de teloorgang van de arbeidsmarkt voor Europese officieren. 

Dit systeem is wettelijk verankerd. Ook is afgesproken in te zetten op scholing van meer officiëren van Europese bodem.

Geolied systeem

Dit systeem werkt goed voor zowel reders als zeevarenden. In de praktijk wordt er nauwelijks een vergunning geweigerd. Zodra nut en noodzaak zijn aangetoond worden vergunningen afgegeven.

Wel gebruiken wij als vakbond dit systeem voor het bijsturen van bedrijven die te weinig doen aan stageplekken en het laten doorgroeien van junior officieren. Op die manier proberen we de werkgelegenheid te beschermen. Er is geen enkele reden waarom het huidige systeem niet voldoende zou werken Er is geen reden om de waarborgen over boord te zetten. De commissies kunnen immers kapiteins toelaten als er krapte op de arbeidsmarkt komt.

Minister wil een 'haakje' om zelf de arbeidsmarkt open te gooien

Al twee jaar loopt er een herzieningstraject van de Wet zeevarenden. Er wordt door het ministerie van I&W in nauw overleg met stakeholders gewerkt aan een nieuwe Wet bemanning zeeschepen. Vanuit het ministerie is steeds gezegd dat aan de nationaliteitseis inhoudelijk niet zou worden getoornd.

Maar reders vinden de commissie lastig, ook al zitten zij er zelf in! Zij willen liever de vrije hand en niet steeds om een vergunning van de commissie hoeven vragen. Het lijkt erop dat de minister de reders hierin wil helpen.

De minister heeft daarom als een duveltje uit een doosje een verdere versoepeling van de nationaliteitseis voor kapiteins opgenomen als onderdeel van het wetsvoorstel. De minister wil kunnen beslissen de arbeidsmarkt voor kapiteins onbelemmerd open te gooien naar niet-EU landen. Hij noemt dit zelf 'een haakje' om dit te kunnen doen. De niet-EU landen die daarvoor in aanmerking komen zijn onder meer Rusland, China, de Filipijnen, Nieuw-Zeeland, Singapore, Vietnam en Zuid-Afrika. Deze lijst kan nog verder worden uitgebreid.

Als dit 'haakje' wordt ingevoerd, kan de regering (buiten de Tweede en Eerste Kamer om) kapiteins van deze landen toestaan aan boord van Nederlands gevlagde zeeschepen. Daarvoor is dan ook geen vergunning van de toetsingscommissies meer nodig.

Ongegronde aanval op jullie werkgelegenheid

Dit voorstel is zeer ingrijpend voor de Nederlandse zeevaartsector, maar de redenen hiervoor snijden geen hout. Er is geen overtuigende toelichting gegeven door het ministerie. Er zijn geen cijfers over de arbeidsmarktontwikkeling waarop dit ingrijpende voorstel is gebaseerd. De gevolgen zijn niet in kaart gebracht en alternatieven zijn niet overwogen. Ook is niet toegelicht waarom de regering dit zelf (buiten de Tweede en Eerste Kamer om) zou moeten mogen beslissen.

Verder is dit ‘haakje’ niet in het reguliere herzieningstraject aan de brede groep stakeholders voorgelegd en is het ministerie van SZW hierover niet echt geconsulteerd. Terwijl de minister van SZW over de arbeidsmarkt gaat! Deze werkwijze vinden Nautilus en FNV Waterbouw onacceptabel.

Minder afhankelijkheid

Ook vinden wij dat Nederland meer zou moeten investeren in Europese zeevarenden in plaats van afhankelijk te zijn van buitenlandse arbeid. Corona en de oorlog hebben laten zien dat die afhankelijkheid zo zijn nadelen heeft. Dit is van belang voor de werkgelegenheid, maar ook voor behoud van onze Nederlandse kwaliteitsvlag en voor een sterke en gezonde Nederlandse zeevaart.

Wat is de volgende aantasting van jullie werkgelegenheid?

Jullie werkgelegenheid is voor Nautilus en FNV Waterbouw de allerhoogste prioriteit. Als we deze uitholling toelaten, waar eindigt deze aanval dan? Ook voor officieren is er een privaatrechtelijke commissie. Er zijn al bijna geen Europese matrozen meer op onze vloot. Laten we samen vechten voor behoud van het werk van officieren en kapiteins.

Nogmaals, kom in actie en vul hier de internetconsultatie in. Hartelijk dank voor je deelname aan dit protest!

Mocht je vragen hebben, neem dan  contact met ons op via infonl@nautilusint.org. Een van onze bestuurders neemt dan contact met je op.